Jeśli tekst przysłonięty jest zdjęciem odświeżenie strony powinno pomóc - przepraszamy za niedogodności.
Żyrardów- atrakcje i miejsca, które warto zobaczyć
Poniżej znajdziesz praktyczne informacje oraz odpowiedzi na pytania: Gdzie zaparkować samochód? Jakie atrakcje warto zwiedzić w Żyrardowie? Jakie atrakcje dla dzieci zwiedzić w Żyrardowie? Jakie zabytki zobaczyć w Żyrardowie?
Żyrardów to wyjątkowe miasto w województwie mazowieckim, które przyciągnęło nas swoją niezwykłą historią, zabytkami i niepowtarzalnym klimatem. Znane jako polska stolica lnu, powstało w XIX wieku wokół fabryki lniarskiej zaprojektowanej przez francuskiego inżyniera Filipa de Girarda – to właśnie od jego nazwiska pochodzi nazwa miasta Żyrardów.
Miasto przez dekady pełniło kluczową rolę w rozwoju przemysłu tekstylnego w Polsce, a jego wyroby zdobywały prestiżowe nagrody na międzynarodowych wystawach, w tym Grand Prix w Paryżu.
Jedną z największych atrakcji Żyrardowa jest Osada Fabryczna, czyli zespół urbanistyczny z XIX wieku z charakterystyczną zabudową z czerwonej cegły. Znajdziemy tu m.in. domy robotnicze, wille dyrektorskie, budynki fabryczne, szkoły i kościoły – wszystko tworzy spójną i unikalną przestrzeń. Osada została uznana za Pomnik Historii, a trwają starania o jej wpisanie na listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.
Dlaczego warto odwiedzić Żyrardów?
Żyrardów to idealne miejsce na weekendowy wypad z Warszawy, Łodzi czy innych miast centralnej Polski. Połączenie dziedzictwa przemysłowego, pięknej architektury i ciekawej oferty kulturalnej sprawia, że miasto staje się coraz bardziej popularne wśród turystów.
Żyrardów pozytywnie nas zaskoczył – miasto ma naprawdę sporo do zaoferowania! 😊 Poniżej znajdziecie atrakcje, które odwiedziliśmy, ułożone chronologicznie według naszej trasy.
I. Informacje praktyczne w Żyrardowie
Parking - Gdzie zaparkować w Żyrardowie?
Dla zmotoryzowanych jak zawsze pojawia się klasyczne pytanie: gdzie zaparkować? Kiedy odwiedzaliśmy Żyrardów, parkowanie w mieście było jeszcze bezpłatne. Warto jednak mieć na uwadze, że wkrótce może się to zmienić – miasto planuje wprowadzenie strefy płatnego parkowania.
My zostawiliśmy auto na parkingu przy Kantorze 🅿️ (współrzędne parkingu), który okazał się świetnym punktem wypadowym do zwiedzania. Przyjechaliśmy około 11:00 i było niemal pusto, więc bez stresu znaleźliśmy miejsce.
1. Muzeum Lniarstwa w Żyrardowie
Muzeum Lniarstwa im. Filipa de Girarda w Żyrardowie to wyjątkowe miejsce na mapie Mazowsza, które pozwala przenieść się w czasy, gdy tutejsza fabryka lnu była jednym z największych zakładów przemysłowych w Polsce, zatrudniającym od 5 do 9 tysięcy osób. To obowiązkowy punkt na trasie zwiedzania dla każdego, kto chce się dowiedzieć więcej o historii przemysłu tekstylnego.
Na wystawie stałej prezentowanych jest kilkadziesiąt oryginalnych maszyn włókienniczych, tworzących kompletną linię technologiczną produkcji tkanin – od surowca aż po gotowe wyroby. Większość urządzeń pochodzi z lat 70. i 80. XX wieku, ale wśród eksponatów można również zobaczyć rzadkie maszyny z początku XX wieku, które dziś mają wartość muzealną i edukacyjną. Ta imponująca kolekcja maszyn i autentyczna industrialna atmosfera zapadła nam w pamięć.
Sprawdź godziny otwarcia oraz ceny biletów tutaj.
Dowiedz się więcej o Muzeum Lniarstwa tutaj. 😊
2. Willa Dittricha w Żyrardowie
Podczas naszej wizyty w Żyrardowie nie mogliśmy pominąć Willi Dittricha – miejsca, które dosłownie przenosi w czasy, gdy miasto tętniło przemysłowym życiem. To bez wątpienia jeden z najbardziej imponujących zabytków Żyrardowa, będący symbolem jego XIX-wiecznego rozkwitu.
Budynek był rezydencją Karola Dittricha juniora – jednej z kluczowych postaci w historii Żyrardowa i zarządcy słynnych Zakładów Lniarskich. Już z zewnątrz willa robi ogromne wrażenie: secesyjno-klasycystyczna architektura, elegancka fasada i liczne detale sztukatorskie sprawiają, że to miejsce wyróżnia się nawet wśród innych zabytków Mazowsza.
Obecnie w pałacyku mieści się Muzeum Mazowsza Zachodniego, które prezentuje historię regionu.
3. Park Dittricha w Żyrardowie
Po Willi Dittricha postanowiliśmy na chwilę zwolnić tempo i zajrzeć do pobliskiego Parku Dittricha – zielonej oazy w samym centrum Żyrardowa. Nie spodziewaliśmy się, że przemysłowe miasto może mieć aż tak urokliwy zakątek do odpoczynku.
Ten park to idealne miejsce na spacer, chwilę relaksu czy po prostu złapanie oddechu po zwiedzaniu. Starannie zaprojektowana przestrzeń, liczne aleje, stara roślinność i rzeka Pisia Gągolina tworzą atmosferę spokoju, jakiej często brakuje w miejskich parkach.
Park Dittricha został założony jeszcze w XIX wieku jako część reprezentacyjnej dzielnicy przemysłowej i do dziś zachował swój historyczny układ. Spacerując jego alejkami, można poczuć klimat dawnego Żyrardowa – eleganckiego, uporządkowanego i przemyślanego urbanistycznie.
Dużym atutem parku jest ścieżka edukacyjna, która w przystępny sposób przybliża historię tego miejsca i postać Karola Dittricha – przemysłowca, któremu Żyrardów zawdzięcza tak wiele. Są też ławki, altany, plac zabaw, a w sezonie letnim park tętni życiem – odbywają się tu wydarzenia plenerowe, pikniki, koncerty.
4. Kościół Wniebowstąpienia Pańskiego
Następnym punktem naszego zwiedzania był Kościół Wniebowstąpienia Pańskiego, znajdujący się przy ulicy Żeromskiego 7. Ta świątynia jest nie tylko ważnym świadectwem lokalnej historii, ale także znakomitym przykładem neogotyckiej architektury sakralnej.
Kościół powstał w 1898 roku jako ewangelicka świątynia, z inicjatywy Karola Dittricha juniora oraz dzięki wspólnym funduszom pracowników żyrardowskich zakładów lniarskich. Po II wojnie światowej obiekt przeszedł w ręce katolickiej parafii, a w 1976 roku został uroczyście poświęcony przez kardynała Wyszyńskiego jako kościół katolicki.
5. Kantor
Podczas naszej wycieczki po Żyrardowie udaliśmy się do budynku dawnego kantoru (zbudowanego 1885 roku), który niegdyś odgrywał kluczową rolę w funkcjonowaniu zakładów lniarskich. Choć niewielki, budynek ten jest ważnym elementem industrialnego dziedzictwa miasta i przypomina o codziennym życiu pracowników fabryki, którzy stąd odbierali swoje wynagrodzenie za pracę.
Charakteryzuje się typową dla XIX wieku, ceglano-murowaną architekturą przemysłową. Solidna konstrukcja i detale świadczą o tym, jak istotne były administracyjne aspekty pracy w fabryce lnu.
Po latach zaniedbań, budynek przeszedł gruntowną rewaloryzację w 2024 roku, która przywróciła mu dawny blask, a obecnie jest siedzibą Urzędu Miasta.
6. Wille dyrektorskie
Tuż obok danwego kantoru znajduje się zespół willi dyrektorskich. Te reprezentacyjne budynki powstały w XIX wieku jako rezydencje dla wyższej kadry zarządzającej zakładami lniarskimi – inżynierów, dyrektorów i głównych urzędników fabryki.
Każda z willi to solidna, dwukondygnacyjna konstrukcja z czerwonej cegły, otoczona ogrodem i wyróżniająca się eleganckimi detalami architektonicznymi.
Dla nas był to fascynujący kontrast w stosunku do domów robotniczych. Wille wyraźnie pokazują podział społeczny tamtych czasów, ale też świadczą o dbałości o estetykę i komfort życia najważniejszych osób w fabrycznej hierarchii.
7. Pałacyk Tyrolski
Pałacyk Tyrolski, znany również jako Willa Marcelliniego. Wzniesiony w latach 1867–1871 przez Karola Augusta Dittricha jako prezent dla swojej córki Anny i jej męża Ludwika Marcellina – dyrektora fabryki o austriackich korzeniach. Styl budynku inspirowany Tyrolem miał przywoływać rodzinne klimaty nowego domownika
Pałacyk pełnił funkcje reprezentacyjne – tutaj odbywały się spotkania najważniejszych ludzi związanych z fabryką, a wnętrza zdobiły rauty i eleganckie zebrania. Z czasem budynek zmieniał właścicieli, a po II wojnie światowej mieścił instytucje publiczne: biura, bibliotekę, a także siedzibę NSZZ „Solidarność”, gdzie w 1981 r. pojawił się Lech Wałęsa, , którego sylwetkę dziś podziwiać można w Muzeum Nobla w Sztokholmie.
8. Resursa
Kolejnie obejrzyliśmy piękny, zabytkowy budynek, który niegdyś tętnił życiem jako miejsce spotkań elity fabrycznego miasta. Usytuowana w sercu Osady Fabrycznej, Resursa była klubem dla kadry zarządzającej Zakładami Lniarskimi – odbywały się tu koncerty, bale, przedstawienia i spotkania towarzyskie.
Przed budynkiem znajduje się pomnik siedzącego mężczyzny, to Filip de Girard – wybitny francuski wynalazca – został pierwszym dyrektorem technicznym nowo powstałej Fabryki Wyrobów Lnianych. Ale nie dlatego o nim wspominamy.
Kiedy zakładano fabrykę, miejscowość nosiła nazwę Ruda Guzowska. Na cześć Girarda postanowiono jednak nadać jej nową nazwę. Po spolszczeniu jego nazwiska powstał Żyrardów.
9. Szkoły w historycznych budynkach
Edukacja od początku była tu traktowana poważnie. Już w XIX wieku, za czasów działalności Karola Dittricha – przemysłowca i współtwórcy sukcesu żyrardowskich zakładów – powstały pierwsze szkoły dla dzieci robotników. Miały one nie tylko uczyć, ale też podnosić poziom życia całej społeczności.
10. Kościół św. Karola Boromeusza
Trudno nie zatrzymać się przy monumentalnych świątyniach, które – podobnie jak ceglane fabryki – są nieodłączną częścią krajobrazu miasta. Jednym z nich jest Kościół św. Karola Boromeusza – symbol nie tylko religijności, ale i ambicji mieszkańców przełomu XIX i XX wieku. Zakład Lniarski, będący sercem miasta, przyciągał robotników z różnych części Polski – zarówno katolików, jak i protestantów czy Żydów. Aby zintegrować rosnącą społeczność, potrzebne były nie tylko mieszkania i szkoły, ale też świątynie. Św. Karol Boromeusz, wybudowany w latach 1900–1903 według projektu Józefa Piusa Dziekońskiego.
Zbudowany w stylu neogotyckim, z dwoma wieżami górującymi nad miastem.
11. Dzielnica Domów Tkaczy
Dzielnica Domów Tkaczy to nie tylko rząd ceglastych budynków – to żywy pomnik codziennego życia ludzi, którzy tworzyli przemysłowe oblicze miasta.
Domy tkaczy budowane były z myślą o pracownikach Zakładów Lniarskich. Powstawały w drugiej połowie XIX wieku, głównie z inicjatywy Karola Dittricha, który chciał zapewnić robotnikom godne warunki życia – blisko pracy, ale z dostępem do szkoły, kościoła, piekarni czy pralni.
Wąskie brukowane uliczki, równe szeregi czerwonych domów i klimatyczne podwórka tworzą atmosferę, jakiej próżno szukać w nowoczesnych osiedlach.
Tutaj widać różnicę pomiędzy willami dyrektorskimi, o których wspominaliśmy.
12. Kościół Farny Matki Bożej Pocieszenia
To jedna z najstarszych świątyń w mieście – jej początki sięgają połowy XIX wieku, kiedy rozwijające się osiedle fabryczne potrzebowało własnego centrum religijnego.
Zbudowany w stylu neoromańskim, kościół wyróżnia się surową formą, ale i spokojną elegancją. Jego wieże przekraczają 70 metrów wysokości i wyróżniają się na tle miasta.
13. Dom Ludowy
Dom Ludowy im. Karola Dittricha potocznie zwany „Ludowcem”, wybudowany w latach 1910–1912, to jeden z najciekawszych budynków Żyrardowa ze względu na swoją architekturę. Posiada czterospadowy dach oraz wieżę przypominającą kopułę planetarium.
Powstał z inicjatywy fabrykantów jako miejsce kultury i integracji robotników – z salą widowiskową na ponad 1000 osób, sceną i przestrzenią dla chóru oraz orkiestry.
Podczas wojen pełnił funkcje szpitalne, ale zawsze wracał do swojej pierwotnej roli. Dziś mieści się tu Centrum Kultury, z kinem „Len”, teatrem i salą koncertową.
14. Stary rynek miasta
Żyrardów nie rozwijał się jak klasyczne miasta, gdzie na rynku jest ratusz, to ma swoje symboliczne centrum – Stary Rynek, położony nieco na uboczu głównego szlaku turystycznego. To miejsce ciche, niewielkie i zielone, ale pełne historii.
Powstał w XIX wieku jako jeden z pierwszych placów osady fabrycznej. Otoczony był budynkami administracyjnymi i mieszkaniami wyższej kadry zakładów. Dziś zachowało się kilka oryginalnych kamienic, a rynek stanowi przyjemny punkt na spacerowej mapie miasta, gdzie można spokojnie usiąść i odpocząć.
15. Magistrat
Budynek magistratu powstał około 1910 roku z charakterystycznej czerwonej cegły z dwoma kopulastymi wieżami. Pełnił różnorodne funkcje publiczne – na parterze mieścił się sklep z tkaninami produkowanymi w żyrardowskiej fabryce oraz poczta, natomiast na wyższych kondygnacjach urzędowali pracownicy administracji i mieszkali służbowi.
Od 1975 roku codziennie w południe budynek rozbrzmiewa kurantami grającymi melodię „Prząśniczka” autorstwa Stanisława Moniuszki, co stało się lokalną tradycją.
16. Stara i Nowa Przędzalnia
Naprzeciwko Rynku w Żyrardowie stoi imponujący, odrestaurowany budynek z czerwonej cegły – to Stara Przędzalnia, wzniesiona w 1833 roku. Była częścią ogromnego kompleksu zakładów lniarskich, jednego z największych w Europie w połowie XIX wieku. Dziś wewnątrz mieści się centrum handlowo-usługowe, restauracje i lofty, które harmonijnie łączą industrialny charakter z nowoczesnością.
Zaraz obok, po lewej stronie patrząc od Rynku, znajduje się Nowa Przędzalnia, zbudowana w 1914 roku. W chwili powstania była jednym z pierwszych żelbetowych budynków przemysłowych na świecie. Dziś po gruntownym remoncie działa tam elegancki kompleks mieszkalny – Lofty de Girarda.
17. Wieża Ciśnień
Już nieco dalej od większości atrakcji znajdziemy 40 metrową wieżę ciśnień, która została zbudowana pod koniec XIX wieku jako część nowoczesnego systemu wodociągów dla osady fabrycznej, służyła nie tylko przemysłowi, ale i mieszkańcom.
Dziś wieża nie spełnia już swojej pierwotnej roli, ale zachowana w bardzo dobrym stanie, nadal przyciąga wzrok. To surowa, industrialna elegancja, która przypomina, że Żyrardów był kiedyś jednym z najlepiej zorganizowanych ośrodków przemysłowych w tej części Europy.
18. Dworzec kolejowy
Wybudowany w 1922 roku, powstał na miejscu wcześniejszej XIX-wiecznej stacji, która obsługiwała pracowników fabryki lniarskiej oraz transport towarów.
Charakterystyczny, ceglasty budynek z elementami modernizmu przetrwał wiele dekad i mimo zmian technologicznych nadal pełni swoją pierwotną funkcję – obsługuje połączenia kolejowe między Warszawą a Łodzią. Dziś znajduje się na trasie Kolei Mazowieckich i pociągów regionalnych, którymi można dojechać do Żyrardowa.
19. Kładka nad Pisią Gągoliną
Nowa drewniana kładka w Żyrardowie, otwarta w 2023 roku, biegnie przez podmokłe tereny między Zalewem Żyrardowskim a Stawem św. Jana. Ma blisko 900 metrów długości i prowadzi przez malownicze okolice rzeki Pisi Gągoliny.
Po drodze znajdziesz tablice edukacyjne o przyrodzie, platformy widokowe oraz miejsca do odpoczynku. Kładka łączy osiedla Wschód i Żeromskiego, umożliwiając wygodne spacery pieszym i rowerzystom.
20. Kąpielisko Zalew Żyrardowski
Zalew powstał na rzece Pisi Gągolinie w latach 60. XX wieku jako zbiornik retencyjny i miejsce rekreacji. Przez długi czas korzystali z niego głównie mieszkańcy Żyrardowa, ale w ostatnich latach przeszedł duże zmiany.
Zajmuje około 14 hektarów, a jego centrum stanowi piaszczysta plaża o powierzchni 750 m². Na terenie kąpieliska znajduje się plac zabaw, boiska do siatkówki i piłki nożnej. Jest także możliwośćwypożyczenia rowerów wodnych.
III. Co zjeść w Żyrardowie
Będąc w Żyrardowie warto odwiedzić klimatyczną Restaurację Apretura z kuchnią europejską, industrialną Szpularnię serwującą nowoczesne dania polskie, domowy bar Kotlecik Czy Rybka z klasykami obiadowymi, amerykański 7 Street – Bar & Grill z burgerami i żeberkami, orientalne Sashimi Sushi & Ramen z japońsko-koreańskim menu oraz Fat Daddy’s z chrupiącym kurczakiem, burgerami i frytkami z cheddarem. My skusiliśmy się na ten ostatni, ale nie byliśmy nim zachwyceni, jedliśmy lepsze burgery w Kielcach, czy Radomiu.
Niedaleko znajduje się Sochaczew z Muzeum Kolei Wąskotorowej, gdzie można odbyć przejażdżkę zabytkowym pociągiem, a w Grodzisku Mazowieckim czeka Izba Tradycji WKD – wyjątkowe muzeum poświęcone historii Elektrycznych Kolei Dojazdowych z oryginalnymi wagonami i pamiątkami kolejarskimi.
Miłośników architektury i sztuki zachwyci klasycystyczny Pałac w Radziejowicach z otaczającym go malowniczym parkiem, a nieopodal znajduje się wyjątkowy Ogród Rzeźb Juana Soriano. Na miłośników przyrody czekają Bolimowski Park Krajobrazowy i rezerwat Skulski Las, a także liczne trasy rowerowe wśród mazowieckich dworków i zabytków. To region łączący wypoczynek, historię i kulturę – idealny na weekendowy wypad. Natomiast w województwie łódzkim czekają na Was barokowy Pałac w Nieborowie oraz romantyczny park w Arkadii.
Dla tych, którzy chcą rozszerzyć wycieczkę na city break, polecamy Łódź – z jej industrialnym klimatem, Manufakturą, ulicą Piotrkowską, EC1 czy muzeami sztuki i filmu. Poza Łodzią warto odwiedzić Płock z pięknym widokiem na Wisłę i zabytkową katedrą, Skierniewice z pałacem i Ogrodem Roślin Warzywnych, a także Radom czy Warszawę, gdzie zawsze czeka coś nowego do odkrycia.
Aby ułatwić Wam planowanie, stworzyliśmy mapę atrakcji, wraz z legendą, która wyjaśnia, co oznaczają poszczególne ikonki. Na mapie znajdziecie wszystkie interesujące punkty w pobliżu, warte uwagi. 🙂
To świetny sposób, by urozmaicić swoją podróż i odkryć jeszcze więcej wspaniałych miejsc!
Jeśli nasz wpis był dla Ciebie przydatny, zainspirował Cię do podróży lub po prostu dostarczył wartościowych informacji, będziemy wdzięczni, jeśli postawisz nam wirtualną kawę! ☕Każda filiżanka to dla nas nie tylko miły gest, ale także wsparcie, które napędza nas do dalszego utrzymania, tworzenia i rozwijania bloga.
Dziękujemy, że jesteś z nami na tej podróży! 😊
Jeśli znalazłeś w tym wpisie ciekawe informacje lub inspiracje do kolejnych podróży, będziemy bardzo wdzięczni, jeśli postawisz nam symboliczną „kawę” ☕. Każdy gest wspiera nas w rozwoju bloga!
Dziękujemy, że jesteście z nami na tej wspólnej drodze! 🌍❤️
Strona zrobiona w WebWave.